Jena: 11 juli 2013 nm

Bezoek aan Jena: een mooie stad tussen Saaledal, historie en hightech.

     Als stad waarvan het beeld is bepaald door Schott Glas en Zeiss is Jena een fascinerende combinatie van industrieel en intellectueel verleden, wetenschappelijk onderzoek, innovatie en academisch leven. Dit leven speelt zich niet alleen af in de instituten en onderwijsinstellingen, maar ook in de cafés in de prachtige oude binnenstad, die zowel gezellig zijn als rijk aan tradities.

     Licht, glas, optiek: in de tweede helft van de 19e eeuw heeft Jena zich dankzij Carl Zeiss, Otto Schott en Ernst Abbe ontwikkeld tot een van de belangrijkste industriesteden van Duitsland. Door de samenwerking van deze drie bekende persoonlijkheden zijn de wereldberoemde fabrieken van Zeiss en Schott Glas ontstaan. Daarnaast vormden onderzoek en economie de basis voor de ontwikkeling van Jena tot wetenschapsstad. Zo kan de stad nu bogen op diverse vooraanstaande musea. Dat het Schott GlasMuseum en het Optische Museum, dat is gewijd aan het leven en werk van Carl Zeiss en Ernst Abbe, daarbij een belangrijke rol spelen, ligt voor de hand. Maar in de stad zijn ook interessante literatuur- en kunsthistorische musea te vinden, zoals het stedelijk museum in de Alte Göhre en het Kunsthof Jena.

    

    De prachtige ligging van de stad in het dal van de Saale en de steile muschelkalkbergen in de omgeving maken een bezoek aan Jena eveneens tot een bijzondere belevenis. Ook Goethe wist dat al. Hij kwam vaak en graag in Jena en heeft er zelfs vijf jaar gewoond. 

     Friedrich Schiller verbleef hier tien jaar. Zijn tuinhuis in het Schillergässchen is een trekpleister voor literatuurliefhebbers.

     In de tuin staat zelfs nog de ovale stenen tafel waaraan Schiller vaak met Goethe heeft gezeten. Toen al hielden de mensen van het gezellige studentikoos-literaire leven zoals zich dat afspeelde in de keurige straten van de binnenstad. Dat is nu nog zo, al heeft de binnenstad met zijn chique cafés, goede restaurants en mooie winkels inmiddels wel een ander gezicht gekregen. Enkele van de 'zeven wonderen' van Jena zijn hier nog altijd te zien, bijvoorbeeld de astronomische klok op het raadhuis en Draco, een angstaanjagende draak met zeven koppen uit de tijd omstreeks 1600, die waarschijnlijk een examencommissie van de universiteit symboliseert.

Bezoek aan het Ernst Abbe Denkmal

Ernst Karl Abbe werd op 23 januari 1840 geboren in Eisenach, een stad in de Duitse deelstaat Thüringen. Hij studeerde in Jena en Göttingen en was vanaf 1879 hoogleraar in eerstgenoemde stad. 

Ernst Abbe vond vele apparaten uit, maar vroeg hiervoor nooit patent aan. Enkele uitvindingen van zijn hand: de diktemeter, apertometer, spectrometer en refractometer. 

Als natuurkundige werkte hij samen met de Duitse constructeur van lenzen Carl Zeiss. Nadat Zeiss was overleden zette hij diens fabriek om in een stichting. Abbe toonde zich een werkgever met een sociale inslag. 

Abbe was een groot voorvechter van sociale voorzorg en winstdeling door de arbeiders. Verder introduceerde hij tijdens zijn samenwerking met de microscoopfabriek van  Carl Zeiss in Jena de achturige werkdag, in herinnering van de 14-urige werkdag van zijn eigen vader.

  

Op vraag van de arbeiders van de Carl Zeiss fabrieken bouwde Henry VAN DE VELDE in 1911 het Ernst ABBE denkmal in een klein parkje in Jena. 

VAN DE VELDE bouwde een octogonaal gebouw met vier toegangen met telkens op de muurvlakken ertussen een bas-reliëf van MEUNIER.

Centraal onder de koepel staat de buste van Ernst ABBE, een kunstwerk en sokkel van beeldhouwer Max KLINGER.

Het licht dat door de koepel valt kan geregeld worden zodat een sacrale ruimte ontstaat.

De arbeiders verzochten hem de vier bas-reliëfs over de arbeid van Constantin MEUNIER in het Denkmal te integreren.

het Ernst Abbe Volkshaus

Om 15u vertrekken we richting Weimar maar gaan eerst het KZ Buchenwald bezoeken. 

(zie volgend bericht)